komana@komana.org
Middle Byzantine Phase
Throughout the early years of the excavations, the "Byzantine period" finds seemed significant and were considered as the messengers of the existence of a pre-Islamic level. The excavators had started revealing west-east oriented graves in which skeletons had either arms crossed over their chests or one arm over the chest and the other over the stomach indicating that these were Byzantine burials. The arbitrary finds of copper alloy crosses in the chest cavity of some skeletons strengthened this preposition. Indeed, in 2013, in the northern section of HTP01 a large mortared wall began to be revealed in conjunction with many pieces of frescoes. That year, large part of an originally single naved church was unearthed (Church A). The next year a second church just 4,82 m to the north of the first one was discovered (Church B).
The continuing excavations in and around the churches revealed that the two churches were built together in a single program. The excavations provided sufficient information to suggest that these were cross-in-square planned churches with a single space entered through the west. There is a semi-circular apsis at the eastern end, and the walls make a recess towards the apsis. A similar recess is present on the eastern end of Church B. Both churches were built with a single nave and were rather small. The exterior dimensions of Church A are 8 m by 5,70 m, the overall interior dimensions excluding the apsis are 6,07 m by 3,7 m. The length of the apsis in Church A is 1,80 m, the opening to the nave is 2,40 m. The exterior dimensions of Church B are 7,80 m by 5,62 m, and the overall interior dimensions excluding the apsis are 4,23 m by 3,70 m. The apsis is 1,80 m and the opening to the nave is 1,84 m. The interior surface area of both churches are about 17,50 m2.
The walls were built of large stones, consisting of some spolia. The use of a red stone which must have been locally acquired seems significant and separates the church architecture from the following periods. This stone which is also present in the fortifications is a very soft, chalky and fragile red stone.
The entire HTP01 area with the exception of the southeastern section has graves. So far 118 graves were excavated. Some of these were single inhumations, others were used for multiple burials. The majority of the graves were simple inhumations where the deceased was laid on ground in a shallow pit. A great variety of methods to support the body was used. In some cases, there was absolutely nothing except soil. Some had a tile or a stone behind the head. Others were lined with tiles or stones all around. There were examples where pre-existing walls were used as part of the construction of the graves. Graves also had a variety of covers. Some were covered by soil but a majority was covered by large pieces of gray schists which must have been locally available. Tiles were also used to cover the graves. Four graves were built entirely of tiles and mortar.
Book design is the art of incorporating the content, style, format, design, and sequence of the various components of a book into a coherent whole. In the words of Jan Tschichold, "methods and rules upon which it is impossible to improve, have been developed over centuries. To produce perfect books, these rules have to be brought back to life and applied."
Front matter, or preliminaries, is the first section of a book, and is usually the smallest section in terms of the number of pages. Each page is counted, but no folio or page number is expressed, or printed, on either display pages or blank pages.
Orta Bizans Evresi
Kazının ilk yıllarında "Bizans Dönemi"ne ait buluntular özellikle İslamiyet öncesi döneme ait verilerin göstergeleri olarak yorumlanmaktaydı. Zaman içerisinde, doğu-batı doğrultulu mezarların bulunmaya başlanmasıyla birlikte Komana'da Orta Bizans Dönemi'ne ait kırsal bir yerleşimin olduğu anlaşılmıştır. 2013 yılında HTP01 sektörünün kuzey kısmında dağınık durumda fresk parçalarıyla birlikte büyük bir harçlı duvar ortaya çıkarılmaya başlanmış; aynı yıl, Kilise A olarak adlandırılan tek nefli şapelin büyük bir bölümü de gün yüzüne çıkarılmıştır. Bir sonraki yıl ise, Kilise A'nın yaklaşık 4,82m kuzeyinde Kilise B yapısı ile karşılaşılmıştır.
Kiliselerin içerisinde ve etraflarında devam eden kazı çalışmalarından elde edilen veriler, bu iki kilisenin birlikte tek bir yapı programı kapsamında inşa edildiğini gösterir niteliktedir. Söz konusu çalışmalar, kiliselerin haç biçimli planları olduğunu ve aynı zamanda da batıda yer alan tek bir girişten girildiğini göstermektedir. Yapıların doğu ucunda yarım daire biçimli bir apsis bulunmakta ve kilise duvarları da apsise doğru girinti yapmaktadır. Her iki kilise de tek nefli ve oldukça küçüktür. Kilise A'nın dış ölçüleri 8m x 5,70m, apsis hariç tüm iç alanın ölçüleri 6,07m x 3,7m olarak ölçülmüştür. Kilise A'nın apsis uzunluğu 1,80m, nefe giriş kısmı ise 2,40m'dir. Kilise B'nin dış ölçüleri 7,80m x 5,62 m, apsis hariç tüm iç alanın ölçüleri 4,23m x 3,70m'dir. Apsis uzunluğu 1,80m ve nefe açılan kısım ise 1,84m'dir. Her iki kilisenin toplam iç yüzey alanı 17,50m2 olarak belirlenmiştir.
Duvarlar içlerinde kısmen devşirme malzemelerin de yer aldığı büyük taşlardan yapılmıştır. Olasılıkla yerel bir taş olan kırmızı taş, önemli ölçüde yapı malzemesi olarak tercih edilmiştir ve bu kullanım kilise mimarisini takip eden dönemlere ait mimari yapılardan ayırıcı nitelik göstermektedir. Sur duvarlarında da kullanılmış olan bu kırmızı taş çok yumuşak, kireçli ve kırılgan bir yapıya sahiptir.
Güneydoğu kısmı hariç tüm HTP01 sektöründe mezarlar yer almaktadır. Bugüne kadar yaklaşık 150 mezar kazılmış durumdadır. Bazıları tek gömü, bazıları ise çoklu gömü için kullanılmıştır. Mezarların tek gömü için kullanılmış olan büyük bir kısmında ölü sığ bir çukurun içerisine yatırılmıştır. Bedeni desteklemek için çok farklı metotların kullanıldığı görülmektedir. Bazılarında toprak dışında hiçbir malzeme bulunmazken, bazılarında kafaların arkasında bir kiremit ya da taş ile karşılaşılmıştır. Diğerlerinin ise etrafları kiremitler ve taşlarla çevrilmiştir. Mezarların yapımında daha önceden inşa edilmiş olan duvarların kullanıldığı örneklere rastlanmıştır. Öte yandan, söz konusu mezarların üstleri farklı yöntemlerle kapatılmıştır. Bazıları sadece toprakla kapatılırken büyük bir kısmı ise, olasılıkla yerelde var olduğu düşünülen büyük parça gri şistlerle kaplanmıştır. Kiremitlerin de mezarların kapatılmasında kullanıldığı görülmüştür. Dört mezar ise sadece kiremit ve harçla kapatılmıştır.
Throughout the early years of the excavations, the "Byzantine period" finds seemed significant and were considered as the messengers of the existence of a pre-Islamic level. The excavators had started revealing west-east oriented graves in which skeletons had either arms crossed over their chests or one arm over the chest and the other over the stomach indicating that these were Byzantine burials. The arbitrary finds of copper alloy crosses in the chest cavity of some skeletons strengthened this preposition. Indeed, in 2013, in the northern section of HTP01 a large mortared wall began to be revealed in conjunction with many pieces of frescoes. That year, large part of an originally single naved church was unearthed (Church A). The next year a second church just 4,82 m to the north of the first one was discovered (Church B).
The continuing excavations in and around the churches revealed that the two churches were built together in a single program. The excavations provided sufficient information to suggest that these were cross-in-square planned churches with a single space entered through the west. There is a semi-circular apsis at the eastern end, and the walls make a recess towards the apsis. A similar recess is present on the eastern end of Church B. Both churches were built with a single nave and were rather small. The exterior dimensions of Church A are 8 m by 5,70 m, the overall interior dimensions excluding the apsis are 6,07 m by 3,7 m. The length of the apsis in Church A is 1,80 m, the opening to the nave is 2,40 m. The exterior dimensions of Church B are 7,80 m by 5,62 m, and the overall interior dimensions excluding the apsis are 4,23 m by 3,70 m. The apsis is 1,80 m and the opening to the nave is 1,84 m. The interior surface area of both churches are about 17,50 m2.
The walls were built of large stones, consisting of some spolia. The use of a red stone which must have been locally acquired seems significant and separates the church architecture from the following periods. This stone which is also present in the fortifications is a very soft, chalky and fragile red stone.
The entire HTP01 area with the exception of the southeastern section has graves. So far 118 graves were excavated. Some of these were single inhumations, others were used for multiple burials. The majority of the graves were simple inhumations where the deceased was laid on ground in a shallow pit. A great variety of methods to support the body was used. In some cases, there was absolutely nothing except soil. Some had a tile or a stone behind the head. Others were lined with tiles or stones all around. There were examples where pre-existing walls were used as part of the construction of the graves. Graves also had a variety of covers. Some were covered by soil but a majority was covered by large pieces of gray schists which must have been locally available. Tiles were also used to cover the graves. Four graves were built entirely of tiles and mortar.
Book design is the art of incorporating the content, style, format, design, and sequence of the various components of a book into a coherent whole. In the words of Jan Tschichold, "methods and rules upon which it is impossible to improve, have been developed over centuries. To produce perfect books, these rules have to be brought back to life and applied."
Front matter, or preliminaries, is the first section of a book, and is usually the smallest section in terms of the number of pages. Each page is counted, but no folio or page number is expressed, or printed, on either display pages or blank pages.
Orta Bizans Evresi
Kazının ilk yıllarında "Bizans Dönemi"ne ait buluntular özellikle İslamiyet öncesi döneme ait verilerin göstergeleri olarak yorumlanmaktaydı. Zaman içerisinde, doğu-batı doğrultulu mezarların bulunmaya başlanmasıyla birlikte Komana'da Orta Bizans Dönemi'ne ait kırsal bir yerleşimin olduğu anlaşılmıştır. 2013 yılında HTP01 sektörünün kuzey kısmında dağınık durumda fresk parçalarıyla birlikte büyük bir harçlı duvar ortaya çıkarılmaya başlanmış; aynı yıl, Kilise A olarak adlandırılan tek nefli şapelin büyük bir bölümü de gün yüzüne çıkarılmıştır. Bir sonraki yıl ise, Kilise A'nın yaklaşık 4,82m kuzeyinde Kilise B yapısı ile karşılaşılmıştır.
Kiliselerin içerisinde ve etraflarında devam eden kazı çalışmalarından elde edilen veriler, bu iki kilisenin birlikte tek bir yapı programı kapsamında inşa edildiğini gösterir niteliktedir. Söz konusu çalışmalar, kiliselerin haç biçimli planları olduğunu ve aynı zamanda da batıda yer alan tek bir girişten girildiğini göstermektedir. Yapıların doğu ucunda yarım daire biçimli bir apsis bulunmakta ve kilise duvarları da apsise doğru girinti yapmaktadır. Her iki kilise de tek nefli ve oldukça küçüktür. Kilise A'nın dış ölçüleri 8m x 5,70m, apsis hariç tüm iç alanın ölçüleri 6,07m x 3,7m olarak ölçülmüştür. Kilise A'nın apsis uzunluğu 1,80m, nefe giriş kısmı ise 2,40m'dir. Kilise B'nin dış ölçüleri 7,80m x 5,62 m, apsis hariç tüm iç alanın ölçüleri 4,23m x 3,70m'dir. Apsis uzunluğu 1,80m ve nefe açılan kısım ise 1,84m'dir. Her iki kilisenin toplam iç yüzey alanı 17,50m2 olarak belirlenmiştir.
Duvarlar içlerinde kısmen devşirme malzemelerin de yer aldığı büyük taşlardan yapılmıştır. Olasılıkla yerel bir taş olan kırmızı taş, önemli ölçüde yapı malzemesi olarak tercih edilmiştir ve bu kullanım kilise mimarisini takip eden dönemlere ait mimari yapılardan ayırıcı nitelik göstermektedir. Sur duvarlarında da kullanılmış olan bu kırmızı taş çok yumuşak, kireçli ve kırılgan bir yapıya sahiptir.
Güneydoğu kısmı hariç tüm HTP01 sektöründe mezarlar yer almaktadır. Bugüne kadar yaklaşık 150 mezar kazılmış durumdadır. Bazıları tek gömü, bazıları ise çoklu gömü için kullanılmıştır. Mezarların tek gömü için kullanılmış olan büyük bir kısmında ölü sığ bir çukurun içerisine yatırılmıştır. Bedeni desteklemek için çok farklı metotların kullanıldığı görülmektedir. Bazılarında toprak dışında hiçbir malzeme bulunmazken, bazılarında kafaların arkasında bir kiremit ya da taş ile karşılaşılmıştır. Diğerlerinin ise etrafları kiremitler ve taşlarla çevrilmiştir. Mezarların yapımında daha önceden inşa edilmiş olan duvarların kullanıldığı örneklere rastlanmıştır. Öte yandan, söz konusu mezarların üstleri farklı yöntemlerle kapatılmıştır. Bazıları sadece toprakla kapatılırken büyük bir kısmı ise, olasılıkla yerelde var olduğu düşünülen büyük parça gri şistlerle kaplanmıştır. Kiremitlerin de mezarların kapatılmasında kullanıldığı görülmüştür. Dört mezar ise sadece kiremit ve harçla kapatılmıştır.
copyright 2023 karp